Tuesday, December 9, 2014

BAB 1 MEMPERKENALKAN SAINS

1.1 APAKAH SAINS?
1 Sains merupakan kajian sistematik fenomena semula jadi dan kesannya terhadap kita dan alam persekitaran.
2 Fenomena semula jadi ialah kejadian yang berlaku di alam semula jadi, seperti:
  (a) hujan
  (b) salji
  (c) angin
  (d) pelangi
  (e) gempa bumi
  (f) taufan
  (g) tarikan graviti
  (h) kilat
   (i) guruh
   (j) penyejatan
  (k) pertumbuhan benda hidup
3 Melalui sains, kita boleh mendapat pengetahuan dan membuat pene­muan baru untuk meningkatkan kualiti kehidupan kita.
4 Sains ialah bidang pengajian yang luas dan boleh dibahagikan kepada bidang-bidang lain seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 1.1.
5 Kerjaya-kerjaya yang berkaitan dengan sains ialah:
  (a) Jurutera
  (b) Doktor
  (c) Saintis
  (d) Ahli farmasi
  (e) Ahli bioteknologi
  (f) Ahli geologi

Bidang-bidang Sains
Bidang pengajian
Biologi
Benda hidup
Kimia
Komposisi dan sifat-sifat bahan
Fizik
Jirim dan tenaga
Astronomi
Bintang, planet dan bulan
Meteorologi
Iklim dan cuaca
Geologi
Kerak bumi dan pembentukannya
Perubatan
Pencegahan, rawatan dan pengubatan penyakit


1.2 MAKMAL SAINS
Makmal sains ialah tempat untuk menjalankan kajian dan eksperimen.
  Langkah Berjaga-jaga
1 Langkah berjaga-jaga atau peratu­ran keselamatan haruslah dipatuhi oleh pelajar semasa menjalankan eksperimen untuk mengelakkan kemalangan.
2 Beberapa peraturan keselamatan termasuklah:
  (a) Masuk ke dalam makmal sains hanya dengan kebenaran guru.
  (b) Jangan masuk ke bilik penye­diaan dan stor.
  (c) Jangan membawa makanan dan minuman ke dalam makmal.
  (d) Hanya gunakan radas dan bahan kimia seperti yang diarahkan oleh guru.
  (e) Baca label pada botol sebelum menggunakan bahan di dalamnya.
  (f)Jangan merasa sebarang bahan kimia kecuali diarahkan oleh guru.
  (g)Jangan menjalankan eksperi­men di dalam makmal sains tanpa kebenaran guru.
  (h) Jangan bermain di dalam makmal sains.
  (i) Bersihkan kulit dan pakaian jika tersentuh dengan bahan kimia.
  (j) Laporkan semua kecederaan dan kemalangan kepada guru dengan serta-merta.

Simbol Amaran Bahaya
1 Pelajar juga harus mengenali simbol amaran bahaya yang asas dalam makmal untuk mengelakkan kemalangan.
2 Simbol-simbol tersebut biasanya dijumpai pada label bekas-bekas yang menyimpan bahan berbahaya (Jadual 1.2).
clip_image002


  clip_image004


  clip_image006  
Penunu Bunsen
1 Penunu Bunsen digunakan untuk pembnasan di dalam makmal.
  2 Lubang udara penunu Bunsen membenarkan udara memasuki penunu Bunsen supaya pemba­karan gas boleh berlaku.
  3 Kolar mengawal saiz lubang udara.
  4 Apabila lubang udara ditutup, pembakaran gas tidak lengkap berlaku akibat kekurangan udara.
  5 Hal ini menghasilkan nyalaan ber­kilau yang bewarna kuning cerah.
  6 Nyalaan ini tidak panas dan menghasilkan asap.
7 Apabila lubang udara dibuka, udara memasuki penunu Bunsen menyebabkan pembakaran gas lengkap.
8 Nyalaan tak berkilau yang bewarna biru dihasilkan.
9 Nyalaan ini sangat panas dan tidak menghasilkan asap.
10 Keselamatan semasa pemanasan dengan menggunakan penunu Bunsen:
     (a) Nyalakan mancis sebelum memasang gas.
     (b) Gunakan pemegang tabung uji semasa memanaskan bahan kimia di dalam tabung uji.
    (c) Berhati-hati supaya tidak mengarahkan mulut tabung uji yang sedang dipanaskan kepada sesiapa.
    (d) Gunakan kukus air semasa me­manaskan bahan yang mudah meruap seperti alkohol.
    (e) Tempatkan bahan yang mudah terbakar jauh dari penunu Bunsen yang bernyala.
  (f) Pastikan gas sentiasa ditutup
  clip_image008  

LANGKAH-LANGKAH DALAM PENYIASATAN SAINTIFIK
  Jadual 1.4 Penerangan langkah-langkah dalam suatu penyiasatan saintifik

Langkah-langkah dalam penyiasatan saintifik

Penerangan

1 Mengenal pasti masalah

Menentukan apa-apa yang hendak diketahui

2 Membentuk hipotesis

Membuat tekaan yang bijak

3 Merancang eksperimen

Merancang penyiasatan dengan tersusun

4 Mengawal pemboleh ubah

Menentukan pemboleh ubah untuk dimalarkan atau dimanipulasikan

5 Mengumpulkan data

Merekodkan pemerhatian

6 Menganalisis dan mentafsir data

Mengkaji pemerhatian yang direkodkan dan meneliti apa-apa yang dimaksudkan

7 Membuat kesimpulan

Menentukan sama ada hipotesis adalah benar

8 Membuat laporan

Membuat laporan tentang keputusan penyiasatan saintifik

Jenis-jenis Pemboleh ubah dalam Suatu Eksperimen

1 Pemboleh ubah ialah keadaan atau faktor yang mempengaruhi keputusan sesuatu eksperimen.

2 Tiga jenis pemboleh ubah ialah:

(a) Pemboleh ubah yang dimalarkan - keadaan yang ditetapkan dalam eksperimen

(b) Pemboleh ubah yang dima­nipulasikan - keadaan yang diubah dalam eksperimen

(c) Pemboleh ubah yang bergerak balas - keadaan yang berubah mengikut perubahan (pemboleh ubah dimanipulasikan) dalam eksperimen

1.4 KUANTITI FIZIKAL DAN UNIT SI

1 Kuantiti fizikal merupakan kuantiti yang boleh diukur.

2 Kuantiti fizikal diukur mengguna­kan unit SI.

3 Unit SI berasal daripada perkataan Systeme International d'Unites yang bermaksud Unit Sistem Antarabangsa.

4 Sistem ini digunakan untuk memu­dahkan ukuran dan komunikasi antarabangsa.

5 Lima kuantiti fizikal asas, ukuran unit SI dan unit simbol ditunjukkan dalam Jadual 1.5.

Kuantiti Asas

Unit SI

Unit simbol

Jisim

kilogram

kg

Panjang

meter

m

Masa

saat

s

Suhu

kelvin

K

Arus elektrik

ampere

A

6 Nombor yang sangat kecil (contohya 0.000 0001) atau nombor yang sangat besar (contohnya 1 000 000 000) boleh dipermudah dengan menggunakan awalan.

7 Awalan ialah huruf yang mewakili suatu nilai nombor.

8 Jadual 1.6 menunujukkan beberapa awalan yang biasa digunakan.

Nilai bernombor

Faktor gandaan

Awalan/ Imbuhan

Simbol awalan/ Imbuhan

1 000 000 000

x 109

Giga

G

1000000

x 106

Mega

M

1 000

x 103

kilo

k

0.1

x 10-1

desi

d

0.01

x 10-2

senti

c

0.001

x 10-3

mili

m

0.000 001

x 10-6

mikro

µ

0.000 000 001

x 10-9

nano

n


Beberapa contoh ukuran dengan bentuk awalan ditunjukkan dalam Jadual 1.7.Kuantiti fizikal Jadual 1.7 Contoh-contoh bentuk awalan

Ukuran

Bentuk,piawai

Bentuk imbuhan

0.05m

5x10-1 m

5 cm

1 000 A

1 x 103 A

1 kA

12 000 000W

2x106W

2 MW

0.000 009 g

9 x 10-6 g

9 µg


1.5 BERAT DAN JISIM

Jadual1.8 Perbezaan antara berat dan Jisim

Berat

Jisim

Ditakrifkan sebagai tarikan graviti terhadap suatu objek

Ditakrifkan sebagai kuantiti jirim dalam suatu objek

Tidak tetap, berubah dari tempat ke tempat

Tetap, tidak berubah

Ukuran dalam unit SI ialah newton (N) 1N=10 kg

Ukuran dalam unit SI ialah kilogram (kg)

l kg = 1000 g

1 g=1000 mg

Boleh diukur dengan menggunakan neraca spring atau neraca mampatan

Boleh diukur dengan menggunakan neraca tuas, neraca palang atau neraca tiga alur


1.6 PENGGUNAAN ALAT PENGUKUR

1 Memilih alatan yang sesuai untuk mengukur sesuatu kuantiti penting untuk mendapatkan bacaan yang jitu.

2 Perbezaan antara bacaan yang diperoleh dan bacaan sebenar dipanggil ralat dalam bacaan.

3 Kedudukan mata mesti bertentangan tepat dengan skala apabda suatu bacaan diambil.

4 Kaedah ini akan mengelakkan ralat paralaks dalam bacaan.

5 Ralat paralaks ialah ralat yang berlaku apabila mata berada pada kedudukan yang salah semasa mengambil bacaan pada skala.

Mengukur Panjang,

1 Panjang ditakrifkan sebagai jarak di antara dua titik.

2 Unit SI bagi panjang ialah meter (m). 1cm=10mm 1m=100cm 1 km = 1000 m

3 Alatan yang digunakan untuk mengukur panjang ditunjukkan dalam Jadual 1.9. Jadual 1.9 Alatan untuk mengukur panjang

t1-01

 clip_image010

Menganggar luas

1 luas permukaan ditakrifkan sebagai kawasan yang berada dalam ling­kungan permukaan tersebut.

2 Unit SI untuk luas ialah meter persegi (m2).

3 Luas bagi bentuk yang sekata boleh ditentukan dengan menggunakan formula.

4 Luas bagi bentuk yang tak sekata hanya boleh dianggarkan dengan menggunakan kertas graf.

5 Langkah-langkah yang berikut digunakan untuk menganggarkan luas bentuk yang tak sekata:

(a) Surih bentuk objek pada kertas graf.

(b) Tandakan semua petak 1 cm2 (yang penuh) di dalam surihan bentuk objek.

(c) Kemudian Tndakan semua petak separuh penuh dan petak lebih daripada separuh penuh dalam surihan bentuk objek.

(d) Kira semua petak yang ditanda dan gandakan dengan 1 cm2 untuk mendapat luas bentuk yang tak sekata itu. 1 cm

 clip_image012

Rajah 1.4 Menganggarkan luas bentuk yang tak sekata Jumlah tandaan = 14 Luas satu petak =1 cm x 1 cm =1 cm2 Luas bentuk tak sekata =14 x1 cm2 = 14 cm2

Menyukat Isi padu

1 Isi padu suatu objek ditakrifkan sebagai jumlah ruang yang diisi oleh objek tersebut.

2. Unit Sl untuk isi padu ialah meter padu (m3). 3. Isi padu cecair boleh disukat dengan menggunakan unit liter (l) atau mililiter (ml). 1l = 1000 ml 1 ml = 1cm3

clip_image014

4 Semasa mengambil bacaan, pastikan mata berada pada aras yang sama dengan bahagian bawah meniskus.

5 Untuk memudahkan bacaan skala, letakkan sekeping kertas putih di belakang silinder penyukat, buret atau pipet.

 isipadu Pepejal yang tak Sekata

 clip_image016

1 Isi padu pepejal yang sekata boleh ditentukan dengan menggunakan formula.

2 Isi padu pepejal yang tak Sekata boleh ditentukan dengan menggu­nakan kaedah sesaran air.

3 Dalam kaedah ini, isi padu air yang disesarkan oleh objek adalah sama dengan isi padu objek tersebut.

4 Silinder penyukat digunakan untuk menyukat isi padu air yang disesarkan oleh pepejal.

  KEPENTINGAN UNIT PIAWAI

1 Unit piawai penting untuk ukuran dan komunikasi antarabangsa.

2 Salah faham dan kesilapan komunikasi antara negara boleh dielakkan dengan menggunakan unit piawai.

3 Kuantiti yang diukur dengan meng­gunakan unit piawai lebih tepat.

No comments: